بازار مشتقه ( اختیار معامله) چیست؟
معاملات مشتقه (اختیار معامله) یا آپشن به معاملاتی گفته می‌شود که در آن شخص حقیقی یا حقوقی حق و یا اختیار خرید یا فروش یک دارایی مانند سهام، ارز، کالا و غیره را با قیمت مشخص و تا زمان مشخصی دارد. خاطرنشان می‌گردد این حق یا اختیار معامله دارای الزام و یا تعهد نیست. وجه تمایز این معاملات این است که خریدار و فروشنده در اعمال حق خود مختار هستند و به عبارت دیگر هیچ تعهد و الزامی ندارند. برای مثال خریدار برای خرید این حق، مبلغ مشخصی را به فروشنده پرداخت می‌کند. فروشنده نیز در ازای دریافت این مبلغ، متعهد می‌شود که هر زمان خریدار درخواست کند، آن دارایی مشخص را به وی فروخته یا از وی بخرد. این نوع معاملات برای مدیریت ریسک، حفظ سرمایه و کسب سود از تغییرات قیمت‌ها استفاده می‌شود.
از آن‌جایی‌که فروشنده در این قرارداد متعهد است، بنابراین برای جلوگیری از امتناع وی از انجام قرارداد، وجه تضمینی را نزد کارگزار یا اتاق پایاپای قرار می‌دهد.
بازار مشتقه چهار رکن اساسی تعیین شده در قراردادهای خود دارد که شامل موارد زیر است:
-
نوع قرارداد اختیار معامله
(Call or Put Options) اختیار خرید یا اختیار فروش
-
دارایی پایه
(Underlying asset) دارایی پایه، دارایی موضوع قرارداد است که خریدار اختیار معامله، اختیار خرید یا فروش آن را خریداری می‌کند.
-
زمان سررسید
(Expiration Date) به سر رسید زمانی گفتـه می‌شود که خریدار می‌تواند از حق اختیار خود تا آن زمان استفاده کند.
-
قیمت اعمال
(Strike Price) به قیمتی گفتـه می‌شود که در زمان سررسید، خرید یا فروش براساس آن انجام می‌شود.
-
قیمت اختیار
(Premium) مبلغی است که در آغاز خریدار بابت حق اختیار به فروشنده پرداخت می‌کند.
انواع قرارداد اختیار معامله (آپشن)
حال که با قراردادهای اختیار معامله آشنا شدیم به دسته‌بندی و انواع آن می‌پردازیم. اختیار معامله را می‌توان از نظر حق اختیار، سبک اعمال و در سود و زیان بود‌ن، در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار داد. انواع اختیار معامله از لحاظ حق اختیار در دو دسته اختیار خرید و اختیار فروش قرار می‌گیرند که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم:
-
اختیار خرید (call option)
قرارداد اختیار معامله خرید به خریدار این حق را می‌دهد که در زمانی مشخص در آینده و در ازای مبلغ تعیین‌شد‌ه (premium)، مقدار مشخصی از یک دارایی را از فروشنده خریداری کند. فروشنده نیز متعهد می‌شود که آن دارایی را به وی بفروشد.
-
اختیار فروش (put option)
قرارداد اختیار معامله فروش به خریدار این حق را می‌دهد که در زمان مشخص در ازای مبلغ تعیین‌شد‌ه، مقدار مشخصی از یک دارایی را به فروشنده بفروشد. متعاقبا فروشنده در صورت تمایل خریدار باید آن دارایی را از وی بخرد.
مراحل دریافت کد آپشن در کارگزاری حافظ
-
ثبت نام در سایت سجام
-
ثبت نام در کارگزاری
-
مراجعه به یکی از شعب کارگزاری جهت امضای قرارداد
راهنمای ثبت نام در سجام، احراز هویت سجام و ثبت نام در کارگزاری
فلوچارت فرایند دریافت کد آپشن
سوالات متداول
-
آیا معاملات آپشن پرریسک هستند؟
معاملات آپشن می‌توانند ریسک بالایی داشته باشند زیرا قیمت دارایی‌ها ممکن است به طور ناگهانی تغییر کند. بنابراین، شناخت و مدیریت ریسک‌های مرتبط با معاملات آپشن بسیار حائز اهمیت است.
-
انواع معاملات آپشن چیست؟
دو نوع اصلی قرارداد آپشن وجود دارد: آپشن خرید (Call Option) که به خریدار دارایی مورد نظر با قیمت مشخص در زمان مشخص اجازه خرید می‌دهد و آپشن فروش (Put Option) که به فروشنده اجازه فروش دارایی مورد نظر با قیمت مشخص در زمان مشخص را می‌دهد.
-
چگونه می‌توانم در بازار مشتقه معامله کنم؟
برای شرکت در معاملات آپشن، شما می‌توانید به یک کارگزار دارای مجوز معاملات مشتقه مراجعه کرده و یک حساب اختیار معامله افتتاح کنید.
-
آیا برای امضای قرار داد نیاز به مدارک هست؟
بله در زمان مراجعه حضوری به شعب کارگزاری می بایست مدارک هویتی ( شناسنامه و کارت ملی ) به همراه داشته باشید .
-
آیا امکان امضای قرارداد به صورت آنلاین وجود دارد؟
خیر
-
آیا برای شرکت در معاملات آپشن نیاز به دانش خاصی دارم؟
بله، برای شرکت در معاملات آپشن، دانش اساسی در مورد این بازار و روش‌های مدیریت ریسک ضروری است.
-
تغییر قیمت دارایی‌ها چه تاثیری بر معاملات آپشن دارند؟
تغییر قیمت‌ها می‌توانند منجر به سود یا زیان در معاملات آپشن شوند.
تفاوت بورس و فرابورس چیست؟
صندوق سرمایهگذاری اهرمی چیست؟
