با توجه به مفهوم ارزش زمانی پول که بیان‌گر این است که یک واحد پول امروز ارزش بیشتری دارد نسبت به آینده؛ مفهوم تخمین ارزش فعلی یک پرداخت آتی یا سری جریان‌های نقدی آینده با عنوان “تنزیل” یا Discounting وارد می‌شود.
در زمینه سرمایه‌گذاری، دارایی‌ها تا زمانی که قابلیت تولید جریان‌های نقدی را در آینده داشته باشند، ارزشمند محسوب می‌شوند. این به این معناست که ارزش یک دارایی به میزان قابلیت تولید سود و بازگشت سرمایه بستگی دارد.
سود حاصل از سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه، سپرده‌های مدت‌دار بانکی، یا سود ناشی از سهام، نمونه‌هایی از جریان‌های نقدی هستند. ارزش فعلی این جریان‌های نقدی آتی با استفاده از نرخ تنزیل محاسبه می‌شود. این فرآیند نه تنها به تخمین ارزش فعلی دارایی‌ها کمک می‌کند بلکه اثرات زمانی را در ارزش‌گذاری آنها مدیریت می‌کند.
تفاوت نرخ تنزیل و نرخ بهره
تفاوت نرخ تنزیل و نرخ بهره معمولاً برای بسیاری از افراد یک موضوع گنگ و پیچیده به‌شمار می‌رود، زیرا این دو مفهوم به نظر متشابه می‌آیند. اما در واقع، تعاریف و کاربردهای آنها تفاوت‌هایی دارند:
-
نرخ بهره (نرخ سود)
نرخ بهره که به عنوان نرخ سود هم شناخته می‌شود، هزینه‌ای است که برای استقراض یک مبلغ مشخص از سرمایه پرداخت می‌شود. این نرخ به عنوان جزء مهمی از تصمیم‌گیری‌های مالی و سرمایه‌گذاری در نظر گرفته می‌شود. برای درک عمیق‌تر این مفهوم، می‌توانید به مقالات معرفی به نرخ بهره و روش‌های محاسبه آن مراجعه کنید.
-
نرخ تنزیل
نرخ تنزیل نیز یک نوع نرخ بهره است، اما کاربرد آن متفاوت است. این نرخ برای تخمین ارزش فعلی و آینده یک دارایی خاص استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، نرخ تنزیل به ما کمک می‌کند تا ارزش حاضر و آتی یک پرداخت یا جریان نقدی را ارزیابی کنیم. در واقع، این نرخ برای انجام فرایند تخمینی به نام “تخمین ارزش زمانی پول” استفاده می‌شود، که مفهوم این اصطلاح این است که ارزش یک واحد پول امروز بیشتر از ارزش آن در آینده است.
اهمیت و کاربرد نرخ تنزیل
نرخ تنزیل یکی از مفاهیم مهم در علم مالی و سرمایه‌گذاری است که برای ارزیابی ارزش فعلی و آینده دارایی‌ها به‌کار می‌رود. استفاده از این نرخ در تحلیل‌های مالی و تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری از اهمیت بالایی برخوردار است.
اهمیت نرخ تنزیل
استفاده از نرخ تنزیل به ما کمک می‌کند تا تأثیر عوامل مختلفی مانند تورم، تغییرات در بازار، و قوانین جدید بر ارزش زمانی پول را در نظر بگیریم. با در نظر گرفتن نرخ تنزیل، می‌توانیم ارزش فعلی و آینده یک سرمایه‌گذاری را به‌طور دقیق‌تر بسنجیم و ریسک آن را ارزیابی کنیم.
کاربرد نرخ تنزیل
- تعیین ارزش زمانی پول:نرخ تنزیل به ما این امکان را می‌دهد که ارزش یک واحد پول در زمان‌های مختلف را مقایسه کنیم و تصمیم بگیریم که چقدر ارزش یک پرداخت یا درآمد آینده است.
- تخمین ریسک سرمایه‌گذاری: با استفاده از نرخ تنزیل، می‌توانیم ریسک سرمایه‌گذاری در طول زمان را ارزیابی کرده و تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را بر اساس این ارزیابی‌ها بگیریم.
- مقایسه فرصت‌های سرمایه‌گذاری: با توجه به نرخ تنزیل، می‌توانیم فرصت‌های مختلف سرمایه‌گذاری را با یکدیگر مقایسه کرده و بهترین گزینه را انتخاب کنیم.
استفاده صحیح از نرخ تنزیل به ما کمک می‌کند تا تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را با دقت و صحیح‌تر بگیریم و از مزایای مالی مطلوب‌تری برخوردار شویم.
ارزش فعلی و ارزش آتی به چه معناست و چگونه محاسبه می‌شود؟
ارزش فعلی (Present Value) به میزان وجه نقدی اشاره دارد که در آینده به‌صورت یکجا یا به طور تدریجی دریافت یا پرداخت خواهد شد. ارزش فعلی یک دارایی به وسیله تغییرات در نرخ تنزیل مورد استفاده، افزایش یا کاهش می‌یابد. به‌عبارت دیگر، هرچه مدت زمان دریافت وجه نقدی کوتاه‌تر باشد، ارزش فعلی آن بیشتر خواهد بود.
ارزش آتی (Future Value) به مقدار پول یک سرمایه‌گذاری اشاره دارد که در یک دوره زمانی معین و با استفاده از یک نرخ بهره مشخص، رشد می‌کند. به‌طور دقیق‌تر، ارزش آتی نشان‌دهنده ارزش نقدی یک سرمایه‌گذاری در آینده است.
برای محاسبه این دو پارامتر، می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:
D : سود مورد انتظار برای هر سهم
r: نرخ تنزیل
به همین ترتیب فرمول دیگری نیز وجود دارد که عبارت است از:
EDPS : سود مورد انتظار برای هر سهم
CCE : هزینه حقوق صاحبان سهام
DGR : نرخ رشد سود سهام
انواع نرخ تنزیل
همانطور که پیش‌تر اشاره شد، هر شرکت با توجه به شرایط خاص خود، می‌تواند از یکی از انواع نرخ تنزیل مختلف استفاده کند. این نرخ‌ها که معمولاً در حوزه مالی شرکت‌ها به‌کار می‌روند، عبارتند از:
- میانگین موزون هزینه سرمایه (WACC): این نرخ معمولاً برای ارزش‌گذاری سازمانی یک شرکت استفاده می‌شود.
- هزینه حقوق صاحبان سهام: این نرخ برای ارزش‌گذاری حقوق صاحبان سهام شرکت استفاده می‌شود.
- هزینه بدهی: این نرخ برای ارزیابی اوراق قرضه و اوراق بهادار با درآمد ثابت استفاده می‌شود.
- نرخ مانع: این نرخ معمولاً در ارزیابی پروژه‌های شرکتی داخلی و برای محاسبه ارزش زمانی پول به‌کار می‌رود.
- نرخ بدون ریسک: این نرخ برای محاسبه قیمت حقوق صاحبان سهام استفاده می‌شود.
مفهوم ارزش زمانی پول
مدیران مالی باید مسئله تعیین ارزش فعلی جریانات نقدی مورد انتظار آینده را به دقت مورد بررسی قرار دهند. همچنین، ارزش زمانی پول (TVM) یکی از موضوعات اساسی در این زمینه است که همواره توجه ویژه‌ای به آن شده است.
ارزش زمانی پول به این واقعیت اشاره دارد که پولی که امروز در دست دارید، ارزش بیشتری دارد نسبت به پولی که در آینده دریافت خواهید کرد. علاوه بر این، این واقعیت در دنیای واقعی به این دلیل اتفاق می‌افتد که می‌توانید سود کسب کنید و پول را در آینده افزایش دهید.
بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری در بورس هم از مفهوم ارزش زمانی پول بهره می‌برند. اگر به دنبال راهی برای حفظ ارزش زمانی پول خود در مقابل ریسک هستید، صندوق‌های سرمایه‌گذاری ممکن است یک گزینه مناسب برای شما باشند. این صندوق‌ها انواع مختلفی از جمله صندوق‌های سهامی، صندوق‌های درآمد ثابت، و صندوق‌های مختلط را ارائه می‌دهند، که با خرید واحدهای آنها، می‌توانید تجربه موفقیت آمیزی در بازار سرمایه داشته باشید.
