گره معاملاتی

گره معاملاتی در بورس چیست و چگونه رفع می‌شود؟

گره معاملاتی یکی از چالش‌هایی است که ممکن است برخی نمادهای بورسی با آن مواجه شوند. این وضعیت زمانی ایجاد می‌شود که یک سهم برای چند روز متوالی در صف خرید یا صف فروش قفل شود و حجم معاملات آن به شدت کاهش یابد. دلیل اصلی این مشکل، محدود بودن دامنه نوسان قیمت در بازار بورس است که اجازه کشف قیمت واقعی را به سهم نمی‌دهد.

دلایل ایجاد گره معاملاتی در بازار سرمایه

• باقی ماندن سهم در صف خرید یا صف فروش برای چند روز کاری
• وجود محدودیت در نوسان قیمت روزانه (دامنه نوسان)
• عدم تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار

اثرات گره معاملاتی بر بازار

گره معاملاتی می‌تواند باعث کاهش نقدشوندگی، ایجاد اختلال در روند معاملات و تأخیر در کشف قیمت واقعی سهم شود. در نتیجه، سرمایه‌گذاران با سردرگمی و ریسک بیشتری مواجه می‌شوند.

مزایا و معایب رفع گره معاملاتی

فرآیند رفع گره معاملاتی چگونه اجرا می‌شود؟

برای حل مشکل گره معاملاتی، بورس اوراق بهادار تهران از روشی به نام حراج ناپیوسته با دامنه نوسان دو برابر استفاده می‌کند که طی مراحل زیر انجام می‌شود:

1. در ابتدای روز معاملاتی بعد، نماد وارد مرحله پیش‌گشایش می‌شود.
2. دامنه نوسان در این مرحله دو برابر حالت عادی خواهد بود.
3. سفارشات خرید و فروش جمع‌آوری شده و قیمت جدید کشف می‌شود.
4. پس از کشف قیمت، سهم وارد معاملات عادی با دامنه معمولی می‌شود.

مزایا و معایب روش حراج ناپیوسته

نکات مثبت:

• فراهم شدن امکان کشف قیمت واقعی
• افزایش نقدشوندگی و کاهش صف‌های طولانی

نکات منفی:

• احتمال بروز هیجانات شدید معاملاتی
• ریسک بیشتر برای افرادی که بدون تحلیل وارد سهم می‌شوند

پرسش‌های متداول درباره گره معاملاتی

۱. چه زمانی یک نماد دچار گره معاملاتی می‌شود؟
اگر یک سهم حداقل ۵ روز کاری متوالی در صف خرید یا فروش باقی بماند و معاملات بسیار کمی انجام شود.

۲. از کجا بفهمیم یک نماد در لیست رفع گره قرار دارد؟
از طریق پیام ناظر بازار در سایت TSETMC یا سامانه معاملاتی کارگزاری‌ها اطلاع‌رسانی می‌شود.

۳. دامنه نوسان در روز رفع گره  معاملاتی چقدر است؟
معمولاً دو برابر دامنه نوسان عادی؛ مثلاً اگر دامنه نوسان روزانه ۵٪ باشد، در روز رفع گره ۱۰٪ خواهد بود.

۴. آیا حجم مبنا در حراج ناپیوسته لحاظ می‌شود؟
خیر، در مرحله حراج ناپیوسته حجم مبنا حذف می‌شود تا قیمت به‌راحتی کشف شود.

۵. آیا رفع گره همیشه سودآور است؟
خیر؛ به‌ویژه اگر سهم در صف فروش قفل شده باشد، ممکن است قیمت کاهش یابد. تحلیل و استراتژی شخصی اهمیت زیادی دارد.

جمع‌بندی نهایی

گره معاملاتی ابزاری است که برای رفع انسداد معاملاتی برخی نمادها و کمک به کشف قیمت واقعی ایجاد شده است. اگرچه این روش به افزایش نقدشوندگی کمک می‌کند، اما می‌تواند نوسانات شدیدی را در بازار ایجاد کند. سرمایه‌گذاران باید با دانش و استراتژی مشخص وارد این فرآیند شوند.