شاخص کل یا شاخص کلان، یک معیار مرجع است که نمایانگر سطح عمومی قیمت و عملکرد سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در یک بازار سرمایه است. این شاخص به عنوان یک نشانگر کلان از وضعیت بازار و عملکرد اقتصاد یک کشور استفاده می‌شود.
عملکرد: شاخص کل عمدتاً تغییرات قیمت سهام شرکت‌های مختلف را در بازار سرمایه تاخیری نشان می‌دهد. این شاخص با توجه به ارزش بازار سهام، حجم معاملات، قیمت‌های حاصل از معاملات جاری، یا عوامل دیگر متغیر، به صورت متوسط یا وزن دار محاسبه می‌شود.
استفاده:
- اندازه‌گیری عملکرد بازار: شاخص کل به عنوان یک نشانگر کلی برای اندازه‌گیری عملکرد کل بازار سرمایه یک کشور یا یک صنعت معین استفاده می‌شود.
- تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاران از تغییرات شاخص کل برای ارزیابی وضعیت بازار و اتخاذ تصمیمات در مورد سرمایه‌گذاری خود استفاده می‌کنند.
- پیش‌بینی اقتصاد: شاخص کل به عنوان یک نشانگر مهم برای پیش‌بینی ترند‌ها و نقاط قوت و ضعف اقتصاد یک کشور مطرح می‌شود.
محاسبه: شاخص کل معمولاً با توجه به ارزش بازاری از تمام سهام پذیرفته‌شده در بورس یا بازار مربوطه محاسبه می‌شود. این ارزش ممکن است با توجه به متوسط سرمایه‌گذاری یا وزن‌دهی خاص به هر شرکت متفاوت باشد.
نقدها:
- نقص شفافیت: شاخص کل ممکن است نقص شفافیت داشته باشد چرا که نشانگر دقیقی از عملکرد تک تک شرکت‌ها نیست.
- تأثیر شرکت‌های بزرگ: شرکت‌های بزرگ‌تر و با ارزش بازار بیشتر در محاسبه شاخص کل تأثیر بیشتری دارند.
در کل، شاخص کل یک ابزار مهم برای ارزیابی بازار سرمایه و اقتصاد یک کشور است که توسط سرمایه‌گذاران، اقتصاددانان، و تصمیم‌گیرندگان مالی برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی به کار می‌رود.
